Zdrowe rozmowy: Ewa Olszewska

Zaburzenia snu i obturacyjny bezdech senny to poważne, a wciąż często niediagnozowane problemy zdrowotne. O ich przyczynach, objawach i nowych metodach diagnostyki opowiada prof. Ewa Olszewska z Kliniki Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w audycji „Zdrowe rozmowy” w Radiu JARD.

• Nawet 90% przypadków bezdechu sennego na świecie pozostaje niezdiagnozowanych.
• Objawy choroby mogą występować zarówno w nocy, jak i w ciągu dnia – np. senność, problemy z pamięcią, chrapanie, nagłe wybudzenia.
• Zespół badawczy z Białegostoku będzie przez najbliższe lata pracować nad biomarkerami, które pomogą we wczesnej diagnozie i leczeniu.

Bezdech senny to powtarzające się podczas snu epizody zatrzymania oddechu trwające co najmniej kilka sekund. Jak tłumaczy prof. Ewa Olszewska, prowadzi to do niedotlenienia krwi i zakłóceń snu. Jeśli takich epizodów jest pięć lub więcej na godzinę, mówimy o zespole obturacyjnych bezdechów sennych. Schorzenie to może dotyczyć od 9 do nawet 38% populacji, a szacuje się, że ponad 100 milionów ludzi na świecie cierpi na nie – często nie wiedząc o tym. Aż 85–90% chorych nie otrzymuje diagnozy.

Objawy, które trudno przeoczyć

Choć choroba objawia się głównie podczas snu, jej skutki są odczuwalne również w dzień. Senność, problemy z koncentracją, zmęczenie czy potrzeba drzemek to tylko niektóre z sygnałów ostrzegawczych. W nocy pacjent może wybudzać się z uczuciem duszności, paniki czy dławienia. Chrapanie – zwłaszcza nawykowe, występujące minimum trzy razy w tygodniu – bywa pierwszym objawem, który zauważają bliscy. Prof. Olszewska podkreśla, że jeśli objawy się powtarzają, warto zgłosić się do lekarza – najlepiej rodzinnego, który może skierować do specjalisty.

Diagnostyka i przełomowe badania
Diagnostyka zaczyna się od szczegółowego wywiadu i badania laryngologicznego, oceniającego m.in. budowę dróg oddechowych. Następnie pacjent kierowany jest na badanie snu – najczęściej polisomnografię lub badanie poligraficzne, które można wykonać w domu. W najbliższych latach zespół prof. Olszewskiej, dzięki grantowi Narodowego Centrum Nauki, będzie prowadzić badania nad biomarkerami obecnymi we krwi pacjentów. Celem projektu jest opracowanie nowoczesnych narzędzi diagnostycznych, które pozwolą szybciej i skuteczniej wykrywać chorobę, oceniać ryzyko i monitorować leczenie.